O’Sensei

Morihei Ueshiba

O’sensei Morihei Ueshiba urodził się 14 grudnia 1883 roku w Prefekturze Wakayama (dzisiaj Tanabe) na wyspie Honsiu. Jego pierwszym nauczycielem był ojciec Yoroku, który nauczał go sekretnego stylu Aiai-ryu.

W 1890 roku zaczął naukę w religijnej szkole Jizodera, w której oprócz pisania i czytania, zetknął się z konfucjanizmem i buddyzmem Shingon, praktykował sumo i pływanie. Po szkole podstawowej i gimnazjum, naukę kontynuował w szkole ekonomicznej, po ukończeniu której został zatrudniony w urzędzie podatkowym. Zrezygnował z pracy w 1902 roku na znak protestu przeciwko nowym podatkom nakładanym na rolników i rybaków. W tym samym roku, mając 19 lat, wyjechał do Tokio, gdzie otworzył sklep z artykułami piśmienniczymi. Wtedy też rozpoczął naukę sztuk walki – Kito-ryu u mistrza Tozawa Tokusaburo oraz Shinkage-ryu (sztukę miecza). Niestety, w 1903 roku zachorował na beri-beri, co zmusiło Ueshibę do powrotu do Tanabe. Tam poślubił Hatsu Itokawa, przyjaciółkę z lat dziecinnych.

Po wybuchu wojny pomiędzy Japonią i Rosją, w 1903 roku Morihei Ueshiba zgłosił się na ochotnika do wojska. Został wysłany do Mandżurii, a po powrocie został awansowany z kaprala na sierżanta, za zasługi na polu chwały. Jednak mimo rekomendacji dowódcy do Narodowej Akademii Wojskowej, zrezygnował z dalszej służby.

W 1907 roku wrócił do Tanabe. W tym okresie pobierał nauki u Kiyoichi Takagai (9 dan Kodokan judo) oraz u Nakai Masakatsu (Yagyu-ryu jujutsu) i z jego rąk otrzymał dyplom mistrzowski.

Po 3 latach, czyli w roku 1910, Ueshiba dołączył do projektu osadniczego, gdzie wraz z 80 osobami, założył w 1912 roku osadę Shirataki na Hokkaido. Spędził tam 7 lat. Podczas pobytu w Shirataki spotkał mistrza Sokaku Takedę, jak podają źródła w 1915 roku, który nauczał Daito-ryu Aiki-jutsu, prawdopodobnie najważniejszej ze sztuk walki mających wpływ na AIKIDO. Nauka u mistrza Takedy była ciężka. O’sensei zapewniał swojemu mistrzowi utrzymani i dodatkowo płacił jednego jena za każdą wyuczoną technikę. W ten sposób poznał ich 500, mimo że mistrz poświęcił mu zaledwie w ciągu pięciu lat sto dni. Od Takedy otrzymał certyfikat ukończenia szkoły Daito-ryu.

Ueshiba, w 1919 roku, po pożarze Shirataki i na wieść o ciężkiej chorobie ojca opuścił Hokkaido. W trakcie podróży, a dokładnie w miejscowości Ayabe, spotkał Onisbauro Deguchi, przywódcę sekty religijnej Omoto-kyo, który propagował świat pełen harmonii, miłości, pokoju i dobroci. Ueshiba po śmierci ojca przeprowadził się do Ayabe, by prowadzić uduchowiony tryb życia pod przewodnictwem Deguchi.

W 1920 roku O’sensei otworzył swoje pierwsze dojo, w którym nauczał Daito-ryu Aiki-jutsu. Jego uczniami byli przede wszystkim wyznawcy Omoto-kyo, a później oficerowie marynarki. W tym roku spadł na Ueshibę kolejny dotkliwy cios, stracił obu synów, trzyletniego Takemori oraz rocznego Kuniharu. Zaś w 1921 został wprowadzony zakaz wyznawania Omoto-kyo, a Deguchi został aresztowany. W tym roku na świat przyszedł trzeci syn i kontynuator dzieła ojca – Kisshomaru Ueshiba.

W kolejnych latach nauczanie Morihei Ueshiba zaczęło nabierać coraz bardziej „uduchowionego” charakteru. Starał się znaleźć wspólny mianownik pomiędzy sztuką walki, a religijnymi zasadami, łączyć ciało, umysł i ducha, co zaowocowało użyciem w 1922 roku po raz pierwszy nazwy Aiki-Bujutsu (styl bardziej znany jako Ueshiba-ryu Aikijujitsu).

Rok 1924 to nieudana wyprawa do Mongolii, gdzie podążył Ueshiba za swoim duchowym przewodnikiem Deguchim, który postanowił właśnie tam umiejscowić „królestwo niebieski na ziemi” i tylko dzięki interwencji japońskiego konsula udało im się wrócić cało do Ayabe, gdzie O-sensei nadal doskonalił się w sztukach walki. Oprócz jujitsu i walki mieczem praktykował walkę włócznią (sojutsu). Ueshiba, po otarciu się o śmierć w Mongolii, coraz częściej odwoływał się do siły duchowej.

AIKIDO narodziło się, zgodnie z legendą w 1925 roku, kiedy to O’sensei został wyzwany na pojedynek przez oficera marynarki – mistrza kendo. Ueshiba udaremniał każdy atak przeciwnika, potrafił przewidzieć jego następny ruch i zneutralizować go. Po tej walce przeżył oświecenie – Satori, połączenia ciała i ducha, wszechświata i jednostki. Jednocześnie odkrył zasadę zwycięstwa bez walki. Po tym wydarzeniu zmienił nazwę swojego stylu z Aiki-Bujutsu (sztuka walki Aiki) na Aiki-Budo (droga walki Aiki).

Aiki-Budo popularność zaczęło zdobywać w 1925 roku. O’sensei został zaproszony przez admirała Isamu Takeshite do Akademii Marynarki w Tokio, a następnie w trakcie tej samej wizyty, zaprezentował swoją sztukę walki na dworze cesarskim.

W lutym 1927 roku Ueshiba podjął decyzję o przeprowadzce do Tokio, gdzie zajmował się tylko nauczaniem swojej sztuki. O’sensei cieszył się wielkim szacunkiem oraz popularnością, w 1930 jego styl został określony przez Jigoro Kano (twórcę judo) „idealnym budo”.

Podczas II wojny światowej, w 1942 roku, Morihei Ueshiba przenosi się do miejscowości Iwama, w prefekturze Ibaraki, gdzie rozpoczął budowę świątyni Aiki (Aiki Shrine) oraz dojo. Prace zostały zakończone w 1944 roku. Zmieniła się również nazwa stylu nauczanego przez O’sensei z Aiki-budo na AIKIDO („droga harmonii ducha”). Ueshiba podjął także decyzję o powstaniu fundacji AIKIKAI – 22 listopad 1945 rok, która ma za zadanie upowszechniać AIKIDO. Na jej czele stanął Kisshomaru Ueshiba.

Lata powojenne to trudny czas dla AIKIDO, bowiem zakazano nauczania i praktykowania sztuk walki. Jednak AIKIDO przetrwało dzięki kładzionemu podczas nauki naciskowi na pokój i szukanie duchowej prawdy.

W latach 50-tych Ueshiba rozpoczął podróż po Japonii, popularyzując stworzoną przez siebie sztukę walki.

Ostatnie 19 lat życia O’sensei upłynęło na przekazywaniu swoim uczniom wiedzy o AIKIDO. Marihei Ueshiba zmarł 26 kwietnia 1969 roku.

Jego dzieło kontynuował syn Kisshomaru (zm. 4 stycznia 1999 roku).

Obecnym Doshu jest wnuk O’sensei – Moriteru Ueshiba.

Przyszły Doshu, obecnie dyrektor techniczny Fundacji Aikikai – Mitsuteru Ueshiba

Call Now Button